Betalen motorrijders zich blauw aan groene taksen?

Automobilisten betalen zich blauw aan groene taksen. Zo blijkt uit recent onderzoek. Is dat ook voor motorrijders zo? Wie een motor koopt, betaalt nu gemiddeld meer taksen dan 5 jaar terug. Voor auto’s is dat véél meer. Dat komt door groene maatregelen, die vooralsnog geen succes hebben in het verkeer, maar wel voor de schatkist.

Koning auto zwaarst belast

Het gros van de gestegen belastingen komt op rekening van de automobilisten, maar ook bij de motoren is er een stijging te merken. Wie een nieuwe motor koopt in Vlaanderen, wordt twee keer door nonkeltje staat op de schouder getikt. Een keer voor de eenmalige Belasting op In Verkeerstelling, één keer voor de jaarlijkse verkeersbelasting. Het is vooral in dat eerste dat er een verschil zit. Het aantal belastingplichtige motoren steeg ten opzichte van 2015, maar in veel mindere mate dan de inkomsten.

Open VLD-parlementslid Maurits Vande Reyde vroeg aan minister van Financiën Diependaele de cijfers op van de voorbije 5 jaar.

“Erosie van ontvangsten”

In het jaarverslag van de Vlaamse Belastingdienst van 2015 staat dat “technologische evoluties” sinds 2012 gezorgd hebben voor een “erosie van de ontvangsten”. Dat vonden ze bij de belastingen niet kunnen en dus kwam de volgende conclusie: “Om de erosie terug te draaien, wordt de formule voor de berekening van de inschrijvingstaks aangepast.” In mensentaal: de fiscaal vriendelijke groene maatregelen voor auto’s en motoren die minder uitstoten of een lager vermogen hebben, zorgden ervoor dat de inkomsten terugliepen. Om dat verlies aan inkomsten tengevolge van de groene maatregelen op te vangen, werden de taksen gewoon verhoogd. Vooral de inschrijvingstaksen.

Meer motoren

Bij de motorfietsen zien we dat er 52.959 motoren ingeschreven werden (nieuw en tweedehands) in 2015. In 2019 waren dat er 53.939. Net geen 1000 motoren meer op 5 jaar tijd. Toch steeg de geïnde BIV van 3.969.367 euro naar 4.358.728 euro. Bijna 10 procent meer inkomsten voor 2 procent meer motoren. De gemiddelde inschrijftaks voor een motor blijft eerlijkheidshalve laag: 80 euro. Dus daar moet je het niet voor laten. Bij de wagens is die evolutie schokkender: daar gaat de gemiddelde inschrijvingstaks van 276 naar 420 euro. In totaal werd er met de hogere BIV en jaarlijkse verkeersbelasting 200 miljoen extra geïnd.

Meer geld, geen betere mobiliteit

Bij de motorfietsen zien we dat het aandeel van de elektrische motoren (nog) klein is ten opzichte van de klassieke verbrandingsmotoren. Omdat de meeste eigenaars van een motorfiets ook een auto hebben, zijn verhoogde taksen echt een pak hoger dan 5 jaar geleden.

“In de praktijk zien we dat de inkomsten uit verkeersbelastingen de laatste vijf jaar fors gestegen zijn. Daarvoor krijgt de Vlaamse autobestuurder niet direct betere mobiliteit, bijvoorbeeld in de vorm van minder files en betere wegen. De jaarlijkse 1,5 miljard euro inkomsten komen immers in de algemene middelen terecht. Met andere woorden: ze zijn niet aan de uitgaven voor mobiliteit gekoppeld. Dat is niet logisch”, zegt Vande Reyde.

“Vergroening onderschat”

Ook de Vlaamse belastingdienst VLABEL erkent dit. Zo stelt het in het jaarverslag 2019 dat “de stijging van de ontvangsten voortvloeit uit de toename van het wagenpark, de jaarlijkse indexering van de tarieven en de vergroening van het wagenpark. Deze zet zich de laatste jaren minder sterk door dan verwacht. Hierdoor nemen de ontvangsten toe. Ook in de begrotingsaanpassing werd het vergroeningseffect onderschat, waardoor de gerealiseerde ontvangsten hoger liggen dan geraamd.”

Op naar slimme fiscaliteit?

Een goede zaak voor de begroting dus, maar niet voor de motorrijder en automobilist. “Verkeersbelastingen zouden gebruikt moeten worden voor een betere mobiliteit. We moeten daar in Vlaanderen dringend een toekomstgerichte visie over uitwerken. Nu trekken steden zoals Antwerpen en Brussel hun eigen tolmuren op. Als je in de toekomst van Brussel naar Antwerpen rijdt, betaal je maar liefst voor drie verschillende fiscale regimes. Brusselse tol, Vlaamse verkeersbelasting en opnieuw een tol op de Antwerpse Ring. Dat is waanzin. Vlaanderen moet het voortouw nemen met een slimme fiscaliteit. Dat geld moet op zijn beurt geïnvesteerd worden in betere mobiliteit”, besluit Vande Reyde.

Lees ook: dan toch geen kilometerheffing voor motoren in Brussel

Eenvoudiger voor motoren?

Voor motoren zou het principe van belastingen en taksen veel eenvoudiger moeten. Omdat ze eerder een oplossing zijn voor de files dan een probleem, lijkt het niet meer dan logisch dat de BIV of de verkeersbelasting fel verlaagd of geschrapt wordt. Nu worden de meeste motoren duidelijk minder belast dan wagens. En dat is op zich een voordeel voor motorrijders. Belasten per kilometer is voor een motorfiets helemaal te gek, omdat motoren het fileprobleem verhelpen en niet vergroten. Benieuwd hoe dit verder gaat, voor 2021 voorziet de Vlaamse regering een nieuwe verhoging van de taksen, al zou die zeer beperkt moeten blijven. Maar slim fiscaal werken en voordelen aan motoren geven, lijkt nog niet voor morgen.